Nhà báo Trương Anh Ngọc: Sự suy tàn của một hình ảnh

Lỗi của ai?

Malta không phải là Brazil để thu hút đông khán giả đến sân. Người Firenze cũng chẳng ưa gì Conte, người từng gắn bó quá khứ với Juventus mà họ rất ghét. Nhưng đằng sau sự trống vắng ấy là những vấn đề khác nữa. Và tôi tin, Conte rất hiểu.

Liệu các tifosi của Fiorentina có thể tha thứ được cho Antonio Conte, khi anh còn chơi cho Juventus, và từng làm nhục họ ngay ở Artemio Franchi ở mùa giải 1998/99? Chắc chắn không bao giờ. Người Ý vốn yêu cuồng nhiệt và thù thì cũng đến tận xương tủy. Sau một bàn thắng vào lưới Fiorentina ở đây trong một trận Serie A mùa bóng ấy, Conte đã ra ăn mừng ở cột cờ góc, ngay trước một khán đài tập hợp những fan áo tím điên rồ nhất. Đối với họ, đấy là một sự sỉ nhục, khi Conte bắt chước động tác ăn mừng của Batistuta, thần tượng lớn nhất của họ.

Sự ruồng bỏ của các tifosi ở Firenze với Conte đã dẫn đến một điều khó tin chưa từng xảy ra trước kia: đích thân Conte lên tiếng khẩn cầu cổ động viên tới sân. Anh nói: “Các bạn hãy tới sân, hãy ủng hộ đội tuyển quốc gia”. Số 10 huyền thoại của Fiorentina, Antognoni cũng lên truyền hình và đề nghị các tifosi hãy gạt “tình riêng” để đến sân, vì màu áo của đội Thiên thanh. Đội trưởng Gigi Buffon thì nói lên khao khát được thấy những người hâm mộ đoàn kết vì đội tuyển. Trên khán đài, có một vị khách VIP ở khu vực danh dự: Thủ tướng Italia Matteo Renzi, một tifosi của Fiorentina.

Vô ích, những lời kêu gọi và sự có mặt ấy không giúp làm cho sân thêm đầy. “Đấy không phải là lỗi của tôi”, Conte đã cười và nói như thế trong buổi họp báo trước trận đấu với Malta, khi được một phóng viên thông báo rằng, số người đến sân Artemio Franchi chỉ chiếm gần 1/4 sân.

Có lẽ nào Italia lại trở thành một đội bóng bị ruồng bỏ đến như thế? 12 tháng trước, khi Conte lần đầu ra mắt trên cương vị HLV trưởng ĐT Ý, với sứ mệnh cao cả là vực dậy một đội bóng vừa bị đánh tan nát ở World Cup 2014, sân Bari, nơi đã chứng kiến Conte đưa đội bóng địa phương lên Serie A, đầy ắp khán giả và Italia đánh bại Hà Lan 2-0. Những lời ca ngợi vang lên tới tấp về một tinh thần mới mà Conte mang đến cho những người Thiên thanh, về cái hồn mà Conte mang từ Juventus tới đội tuyển và những hy vọng lớn lao từ một con người có tinh thần thép. Nhưng bây giờ, mọi chuyện đã hoàn toàn khác.

60 người và Pirlo

Gianni Mura, cây bình luận hàng đầu của nhật báo La Repubblica, đã từng chỉ ra rằng, sự nghèo nàn về chất lượng lối chơi và sự bảo thủ trong việc áp dụng sơ đồ 3-5-2 đã từng thành công ở Juve vào đội tuyển đã khiến Italia trở nên nhàm chán, dễ bắt bài và bản thân Conte bị chỉ trích. “Conte có thể lên tiếng tố cáo rằng, Serie A có quá nhiều cầu thủ nước ngoài, khiến cho đội tuyển bị ảnh hưởng do nguồn cung quá nghèo nàn”, Mura viết. “Nhưng ông ta không thể cứ lấy lí do đó để bao biện cho chất lượng ngày càng xuống của đội tuyển Italia”. Không cần phải là chuyên gia mới nhận ra là Italia yếu ớt đến mức nào trong trận đấu với Croatia và trước đó, mong manh và dễ tan vỡ ra sao trong trận đấu với Bulgaria (người đã cứu Italia và Conte khỏi trận thua đầu tiên của anh trên cương vị HLV Thiên thanh là Eder, một cầu thủ nhập tịch mới được triệu tập). Sau một năm cầm quân, Conte đã triệu tập vào đội tuyển gần 60 cầu thủ, đã sử dụng nhiều sơ đồ khác nhau (chủ yếu là 3-5-2), nhưng một Italia thực sự thuyết phục, có nét và cá tính vẫn chưa thành hình.

“Vấn đề của Conte ở Juve là sự phụ thuộc vào cảm hứng của Pirlo”, Xavier Jacobelli, Tổng biên tập của nhật báo thể thao Corriere dello Sport, viết. “Vấn đề của Conte ở đội tuyển Italia cũng là ở vị trí của Pirlo. Ở tuổi 37, Pirlo vẫn là một cầu thủ đẳng cấp thế giới, và ảnh hưởng của anh trong lối chơi của đội vẫn khá rõ ràng. Nhưng Conte không đủ can đảm để phá bỏ mối ràng buộc về tình cảm cũng như chiến thuật với Pirlo để xây dựng một hàng tiền vệ hoàn toàn mới mẻ cho Italia, và đặt niềm tin vào những người Verrati”. Thực ra, uy tín của cựu HLV Juve trong mắt các tifosi chưa bao giờ cao. Hình ảnh của anh đã xấu đi ngay từ khi hợp đồng của anh với LĐBĐ Italia được kí kết, cho anh một mức lương cao ngất ngưởng, nhưng lại được cho là phục vụ lợi ích của nhà tài trợ Puma nhiều hơn là ĐTQG. Việc anh chưa thoát khỏi những cáo buộc dàn xếp tỉ số trong những năm tháng trước khi đến Juventus khiến anh có khả năng phải ra tòa án hình sự. Thật khó có thể làm việc thanh thản trong sự bủa vây của dư luận, sự chỉ trích của các nhà chuyên môn và báo giới.

Trên thực tế, Italia của 11 năm về trước dưới tay Lippi cũng đã từng trải qua những cơn bão dư luận lớn lao. Nhưng Lippi bị chỉ trích ít hơn, và dư luận Italia theo chiều hướng từ hoài nghi đến khâm phục ông và đội Thiên thanh. Conte đưa Italia theo hướng ngược lại, từ trông đợi và kì vọng, từ ca ngợi và hâm mộ ban đầu, đến sự ruồng bỏ của người hâm mộ. Vì lỗi của anh, và lỗi của một nền bóng đá đang bế tắc…

Trương Anh Ngọc (từ Roma, Italia)

Có tới 9 cầu thủ của Thiên thanh được triệu tập lần này đang chơi bóng ở nước ngoài, con số cao chưa từng có trước đây trong một lần triệu tập của Azzurri. Đứng đầu trong số này là Pirlo, với 115 lần ra quân trong màu áo Italia. Những người khác là El Shaarawy (Monaco), Criscito (Zenit), Sirigu và Verrati (PSG), Immobile (Sevilla), Darmian (Man Utd), Pelle (Southampton) và Giovinco (Toronto).